Nghiên cứu - Trao đổi
Thành phố Đà Nẵng thực hiện phân cấp, ủy quyền, góp phần cải cách thể chế, phát triển đô thị văn minh, hiện đại
- Từ khi trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, Đà Nẵng thực hiện đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền gắn với nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trên nhiều lĩnh vực như bộ máy nhân sự, đầu tư, quản lý đô thị… Sự phân cấp, ủy quyền này đã góp phần cải cách thể chế, đưa Đà Nẵng phát triển thành đô thị văn minh, hiện đại trong những năm vừa qua. Bài viết làm rõ những kết quả thực hiện phân cấp, ủy quyền và một số kinh nghiệm từ thực tiễn của thành phố Đà Nẵng.
Thành phố Đà Nẵng_Ảnh: tapchitaichinh.vn
1. Mở đầu
Phân cấp, ủy quyền là một trong những nội dung quan trọng trong tổ chức và thực thi quyền lực của nhiều nước trên thế giới. Ở Việt Nam, phân cấp, ủy quyền trong thực thi quyền lực là quá trình phân chia lãnh thổ quốc gia thành các cấp hành chính; phân định những chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của từng cấp; trên cơ sở đó tổ chức bộ máy chính quyền các cấp phù hợp nhằm thực thi có hiệu lực, hiệu quả quyền lực nhà nước ở địa phương. Về bản chất, phân cấp, ủy quyền là cùng một việc được chia cho các cấp chính quyền khác nhau thực hiện; phân quyền là trao quyền quyết định và gắn liền trách nhiệm một cách rõ ràng, cụ thể cho từng cấp khác nhau, cấp dưới có quyền “tự quản” để thực hiện những nhiệm vụ, quyền hạn theo chức năng và sự ủy quyền để bảo đảm tính linh hoạt, chủ động của các cấp. Thực hiện phân cấp, ủy quyền để tổ chức thực thi quyền lực là vấn đề có ý nghĩa quyết định đến hiệu lực, hiệu quả của quá trình quản lý trong bối cảnh cải cách thể chế chính trị ở nước ta hiện nay.
Thành phố Đà Nẵng được chia tách từ tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng, trở thành đơn vị hành chính trực thuộc Trung ương từ ngày 01-01-1997, có diện tích tự nhiên là 1.255 km2. Đà Nẵng là thành phố lớn thứ tư ở Việt Nam sau thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội và Hải Phòng, là một trong những thành phố cảng có vị trí chiến lược, là cửa ngõ giao thông quan trọng của cả miền Trung và Tây Nguyên, là điểm đầu của hành lang kinh tế Đông - Tây. Thành phố Đà Nẵng có 08 quận, huyện và 56 phường, xã; 2.911 thôn, tổ dân phố. Hiện nay, thành phố có 06 quận và 45 phường thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND cấp quận, phường. Tổ chức bộ máy các cơ quan hành chính thành phố gồm có: 06 cơ quan tham mưu, giúp việc Thành ủy; 02 đơn vị sự nghiệp trực thuộc Thành ủy; Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và 05 tổ chức chính trị - xã hội thành phố; 04 Ban thuộc HĐND thành phố và Văn phòng Đoàn đại biểu Quốc hội và HĐND thành phố; 21 sở, ban, ngành thuộc UBND thành phố; 11 đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc UBND thành phố. Biên chế của thành phố Đà Nẵng năm 2024 được Ban Tổ chức Trung ương giao là 20.120 chỉ tiêu biên chế, đến ngày 30-9-2024 có 18.462 chỉ tiêu biên chế hiện sử dụng, 1.658 chỉ tiêu biên chế chưa sử dụng(1).
2. Kết quả thực hiện phân cấp, ủy quyền
Theo Nghị quyết số 119/2020/QH14 ngày 16-6-2020 của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng thì mô hình chính quyền đô thị (CQĐT) tại thành phố Đà Nẵng là cấp chính quyền địa phương, gồm có HĐND thành phố và UBND thành phố; chính quyền địa phương ở các quận là UBND quận - cơ quan hành chính nhà nước ở quận, thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn theo phân cấp, ủy quyền của UBND, Chủ tịch UBND thành phố. Chính quyền địa phương ở các phường thuộc quận là UBND phường - là cơ quan hành chính nhà nước ở phường, thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn theo phân cấp, ủy quyền của UBND, Chủ tịch UBND thành phố, UBND quận. UBND các cấp được phân cấp, ủy quyền thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình trên các lĩnh vực như đầu tư, quản lý nhân sự, quy hoạch đô thị với những nét đặc thù. Việc thí điểm tổ chức mô hình CQĐT tại thành phố Đà Nẵng được thực hiện từ ngày 01-7-2021.
Thực hiện Nghị quyết số 119/2020/QH14 ngày 16-6-2020 của Quốc hội, UBND thành phố Đà Nẵng đã ban hành Đề án số 7796/ĐA-UBND về phân cấp, ủy quyền quản lý nhà nước gắn với thí điểm mô hình tổ chức CQĐT giai đoạn 2021 - 2026. Đề án được xây dựng trên nguyên tắc phù hợp và chi tiết hóa quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Nghị quyết số 99/NQ-CP ngày 24-6-2020 của Chính phủ về đẩy mạnh phân cấp quản lý nhà nước theo ngành, lĩnh vực và thực tiễn triển khai thí điểm mô hình CQĐT theo Nghị quyết số 119/2020/QH14 (nay là Nghị quyết số 136/2020/QH14 ngày 26-6-2024 của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng).
Trên cơ sở tổng kết thực tiễn phân cấp, ủy quyền giai đoạn 2016-2020, thành phố Đà Nẵng đã mở rộng phạm vi một số nội dung phân cấp đối với 05 lĩnh vực; định hướng các lĩnh vực ủy quyền quản lý nhà nước giữa UBND thành phố, Chủ tịch UBND thành phố với sở, ngành, quận, huyện nhằm tăng tính chủ động, trách nhiệm của người đứng đầu, bảo đảm hiệu lực, hiệu quả vận hành bộ máy hành chính nhà nước trên địa bàn.
Phân cấp, ủy quyền về tổ chức bộ máy, nhân sự. Để thực hiện phân cấp, ủy quyền về tổ chức bộ máy và nhân sự, thành phố ban hành Quyết định số 21/2021/QĐ-UBND và Quyết định số 22/2021/QĐ-UBND ngày 30-8-2021 quy định quản lý tổ chức bộ máy, biên chế, vị trí việc làm, công chức, viên chức trong cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập thông qua phân cấp cho UBND quận, huyện ra quyết định thành lập, tổ chức lại, giải thể phòng chuyên môn thuộc UBND quận, huyện theo số lượng, tên gọi cụ thể được UBND thành phố quy định; phân cấp Chủ tịch UBND quận, huyện nâng bậc lương trước thời hạn đối với cán bộ, công chức, viên chức thuộc phạm vi quản lý; tiếp nhận vào làm viên chức tại đơn vị sự nghiệp phù hợp với cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm đối với các đơn vị sự nghiệp công lập trong từng ngành, lĩnh vực; được tổ chức tuyển dụng công chức phường khi thí điểm tổ chức mô hình CQĐT. Những nội dung phân cấp này đã tăng cường tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm, vai trò của thủ trưởng các cơ quan chuyên môn, đơn vị sự nghiệp và Chủ tịch UBND quận, huyện trong xác định biên chế và cơ cấu tổ chức phù hợp với đặc điểm địa phương, ngành, từ đó tạo ra tính chủ động trong hoạt động của CQĐT.
Nhằm tăng cường phân cấp, ủy quyền về nhân sự, UBND thành phố Đà Nẵng đã giao cho các cơ quan chuyên môn, UBND quận, huyện quyết định phê duyệt, điều chỉnh đề án vị trí việc làm của các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc. Người đứng đầu cơ quan chuyên môn thuộc UBND thành phố, Chủ tịch UBND quận, huyện, các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc UBND thành phố triển khai thực hiện tổ chức xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp; dựa trên cơ sở đó để xếp lương chức danh nghề nghiệp, nâng lương, hưởng phụ cấp thâm niên đối với viên chức thuộc thẩm quyền quản lý theo thẩm quyền của từng đơn vị.
Phân cấp, ủy quyền trong lĩnh vực đầu tư. Thành phố ban hành Quyết định số 32/2021/QĐ-UBND ngày 29-10-2021 quy định một số nội dung về quản lý đầu tư và xây dựng trên địa bàn trên tinh thần cập nhật các quy định pháp luật về đầu tư mới được ban hành và thí điểm tổ chức mô hình CQĐT để bổ sung, điều chỉnh phù hợp. Đó là: bổ sung các quy định về giao nhiệm vụ chủ đầu tư; về hạn mức phân bổ vốn đối với các công trình dân sinh cho UBND các quận; thẩm quyền và trường hợp ủy quyền quyết định chủ trương đầu tư các dự án nhóm B, C; thẩm quyền thẩm định dự án đầu tư, thẩm quyền quyết định đầu tư dự án, trong đó tăng cường thẩm quyền cho giám đốc các sở, ban, ngành, UBND các quận, huyện và các đơn vị khác; quy định về phê duyệt hồ sơ thiết kế - dự toán, điều chỉnh hồ sơ thiết kế - dự toán; bổ sung một số quy định trong công tác lựa chọn nhà thầu và về tăng mức tạm ứng giá trị hợp đồng… Thực hiện phân cấp thẩm tra, phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành cho các cơ quan, đơn vị, địa phương.
Sự phân cấp trong lĩnh vực đầu tư xây dựng đã mở rộng thẩm quyền của thủ trưởng các sở, ngành và UBND các quận, huyện trong việc quyết định đầu tư dự án, thẩm định dự án, bổ sung quy định về hạn mức phân bổ vốn đối với các công trình dân sinh cho UBND các quận… Việc thực hiện phân cấp này không làm tăng chức năng, nhiệm vụ đối với các cơ quan, đơn vị mà tăng thẩm quyền nhằm bảo đảm tính chủ động; đồng thời, thống nhất chủ trương về cơ chế ủy quyền quyết định đầu tư của Chủ tịch UBND thành phố cho Chủ tịch UBND quận khi tại cấp quận không tổ chức HĐND, không còn là cấp ngân sách.
Phân cấp, ủy quyền trong quản lý đô thị. Để tăng cường thực hiện quản lý nhà nước về đô thị, các cơ quan đã tham mưu cho UBND thành phố Đà Nẵng ban hành Quyết định số 32/2021/QĐ-UBND ngày 29-10-2021 theo hướng phân định rõ cá nhân, cơ quan có thẩm quyền quyết định đầu tư, thẩm định các báo cáo thực hiện dự án như báo cáo khả thi, kinh tế - kỹ thuật… theo thẩm quyền về quản lý dự án đầu tư xây dựng; bãi bỏ quy định phân cấp thẩm quyền thẩm định thiết kế xây dựng đối với công trình xây dựng sử dụng vốn ngoài vốn ngân sách Nhà nước.
Nhằm tăng cường quản lý trật tự xây dựng theo định hướng phát triển chính quyền đô thị, xây dựng đô thị văn minh, hiện đại, thành phố Đà Nẵng đã thực hiện phân cấp cho UBND cấp huyện, cấp xã; phân cấp trách nhiệm quản lý nhà nước về chất lượng công trình xây dựng trên địa bàn thành phố xây dựng phù hợp với Nghị định 06/2021/NĐ-CP ngày 26-01-2021 của Chính phủ quy định chi tiết một số nội dung về quản lý chất lượng, thi công xây dựng và bảo trì công trình xây dựng; Nghị định số 15/2021/NĐ-CP ngày 03-3-2021 của Chính phủ quy định chi tiết một số nội dung về quản lý dự án đầu tư xây dựng. Trong 06 nội dung phân cấp đô thị có 03 nội dung (cấp phép xây dựng, trật tự xây dựng, hạ tầng đô thị) thực hiện từ năm 2018 đã góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho người dân thực hiện các dự án chỉnh trang đô thị trên địa bàn. Để phù hợp với thực tiễn quản lý, thành phố đã phối hợp với các ban, ngành các cấp rà soát những khó khăn, vướng mắc để đề xuất kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền thay đổi một số quy định cho phù hợp với yêu cầu phát triển chính quyền đô thị hiện nay.
Phân cấp, ủy quyền về tài chính - ngân sách. Để thực hiện phân cấp, ủy quyền trong lĩnh vực tài chính, ngân sách, HĐND thành phố ban hành Nghị quyết số 83/2023/NQ-HĐND ngày 14-12-2023 về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết 52/2021/NQ-HĐND ngày 17-12-2021 quy định về phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi; nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên ngân sách địa phương và tỷ lệ phần trăm phân chia giữa ngân sách các cấp chính quyền của Thành phố Đà Nẵng và Nghị quyết 66/2022/NQ-HĐND ngày 15-12-2022 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết 52/2021/NQ-HĐND. Việc phân cấp, ủy quyền về ngân sách đã bảo đảm nguồn lực để thực hiện nhiệm vụ trên các lĩnh vực tại quận, huyện; bảo đảm kinh phí hoạt động cho các xã; các thiết chế văn hóa cấp xã.
Thực hiện phân cấp và ủy quyền của thành phố Đà Nẵng đã góp phần rút ngắn và cắt giảm nhiều thủ tục hành chính rườm rà, gây khó khăn cho người dân, qua đó góp phần tạo sự hài lòng của người dân, thúc đẩy quá trình xây dựng đô thị hiệu lực, hiệu quả, văn minh, hiện đại. Qua phân cấp, ủy quyền, các sở, ngành đã thực hiện rà soát, điều chỉnh các quy định pháp luật về phân cấp quản lý, giảm ít nhất 20 đầu công việc, thủ tục tại UBND thành phố; rút ngắn quy trình và giảm thời gian giải quyết các thủ tục hành chính, đặc biệt là trong các lĩnh vực đất đai, đô thị, đầu tư,...
Theo thống kê, trong tổng số 116 nội dung phân cấp, ủy quyền (24 nội dung phân cấp; 92 nội dung ủy quyền), có 25 nội dung phân cấp, ủy quyền chưa phát sinh hồ sơ trên thực tế; 14 nội dung phân cấp, ủy quyền không làm thay đổi khối lượng, thời gian xử lý công việc, 77 nội dung còn lại đã giúp giảm thủ tục, thời gian thực hiện. Ước tính năm 2022 rút ngắn được 257 ngày làm việc và năm 2023 rút ngắn 481 ngày làm việc, tập trung chủ yếu ở một số lĩnh vực như: quản lý quy hoạch xây dựng đô thị; quản lý đất đai; văn hóa - xã hội, khoa học - công nghệ(2). Mặt khác, phân cấp, ủy quyền đã góp phần cải cách hành chính, nâng cao chất lượng, hiệu quả quản lý, bám sát với thực tiễn, tạo điều kiện cho các địa phương chủ động về nhân sự theo vị trí việc làm của địa phương, kịp thời tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn trong hoạt động của chính quyền đô thị.
Thực hiện phân cấp, ủy quyền đã góp phần tăng cường hiệu lực của chính quyền đô thị và sự hài lòng của người dân. Theo kết quả công bố, chỉ số hài lòng của người dân đối với sự phục vụ của cơ quan hành chính nhà nước (chỉ số SIPAS) do Bộ Nội vụ tổ chức hằng năm, nhiều trục chỉ số mức độ hài lòng của tổ chức, người dân thành phố Đà Nẵng đã không ngừng tăng. Chỉ số SIPAS năm 2023 của thành phố Đà Nẵng đạt 83,38%, tăng 3,72% so với năm 2022 (79,66%), xếp vị trí thứ 22/63 tỉnh, thành phố, tăng 12 bậc so với năm 2022 (hạng 34)(3).
3. Một số kinh nghiệm
Thứ nhất, có quyết tâm chính trị mạnh mẽ, sẵn sàng vượt qua khó khăn, thách thức, mạnh dạn thực hiện phân cấp, ủy quyền vì sự phát triển của thành phố Đà Nẵng.
Từ rất sớm, Thành ủy, UBND thành phố Đà Nẵng đã hết sức quan tâm, chú trọng và quyết tâm thực hiện việc đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền quản lý nhằm tạo sự chuyển biến trong nhận thức của các ngành, các cấp, đặc biệt là của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị. Quán triệt nguyên tắc phân cấp, ủy quyền không phải là đẩy trách nhiệm cho cấp dưới mà việc nào, cấp nào thực hiện tốt hơn thì giao cho cấp đó, cơ quan đó thực hiện. Đề cao tinh thần, trách nhiệm chủ động và vai trò trực tiếp quản lý của cơ quan chuyên môn và cấp chính quyền; gắn phân cấp, ủy quyền với cải cách hành chính, giảm khâu trung gian, rút ngắn quy trình, giảm thủ tục và thời gian giải quyết công việc, nâng cao trách nhiệm cá nhân người đứng đầu các cơ quan trong việc phân cấp, ủy quyền.
Thứ hai, phối hợp thực hiện, chủ động đề xuất cơ chế phân cấp, ủy quyền giữa Trung ương và thành phố Đà Nẵng một cách rõ ràng trên cơ sở phát huy được thế mạnh của địa phương. Với mục tiêu xây dựng Đà Nẵng thành đô thị văn minh, hiện đại, ngày 26-6-2024, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 136/2024/QH14 về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng, đây là cơ sở pháp lý quan trọng để thực hiện phân cấp, ủy quyền, xây dựng các cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố.
Để thực hiện có hiệu quả, tạo ra hệ thống chính sách áp dụng lâu dài, thành phố Đà Nẵng đã mạnh dạn thí điểm nhiều cơ chế, chính sách đặc thù trên một số lĩnh vực, như: quản lý đầu tư, tài chính, ngân sách, quy hoạch, đô thị, tài nguyên, môi trường, phát triển khu thương mại tự do, biên chế, tiền lương… trên cơ sở đó, rà soát, tham mưu, đề xuất với Trung ương các giải pháp nội dung phân cấp, ủy quyền cho thành phố. Chủ động tham mưu, đề xuất Chính phủ ban hành những quy định cụ thể về tổ chức hoạt động của UBND quận và chế độ trách nhiệm của Chủ tịch UBND quận; tổ chức hoạt động của UBND phường và chế độ trách nhiệm của Chủ tịch UBND phường; bầu cử, tuyển dụng, quản lý, sử dụng công chức; hoạt động của các ban quản lý theo hướng đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền trên cơ sở phù hợp với mục tiêu, yêu cầu xây dựng chính quyền đô thị.
Thứ ba, chủ động tổng kết thực tiễn, đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền giữa UBND thành phố với UBND các quận, huyện và cơ sở. Trên cơ sở kết quả đạt được của phân cấp, ủy quyền cho quận, huyện giai đoạn 2021-2024, thành phố chủ động rà soát, đề xuất, kiến nghị sửa đổi một số nội dung phân cấp, ủy quyền, trong đó nhấn mạnh tính chủ động, tính đặc thù của cấp quận, huyện và cơ sở, như: quản lý hệ thống thoát nước, duy tu bảo dưỡng cây xanh, quản lý dịch vụ công ích vệ sinh môi trường, quản lý cây xanh, thoát nước trên địa bàn... Thành phố chủ động giao sở, ngành xác định các nội dung thuộc thẩm quyền ban hành kế hoạch thực hiện và xây dựng các văn bản trình cấp có thẩm quyền xem xét, ban hành để triển khai các cơ chế phân cấp, ủy quyền theo quy định. Thường xuyên, chủ động rà soát thẩm quyền và điều kiện thực tế ở địa phương để phân cấp, ủy quyền phù hợp trên tinh thần gắn với địa bàn dân cư để giải quyết kịp thời yêu cầu của người dân.
Thường xuyên rà soát lại chức năng, nhiệm vụ và đề xuất bổ sung mới hoặc điều chỉnh những nội dung phân cấp, ủy quyền cho phù hợp thực tế. Bảo đảm nguyên tắc phải ban hành văn bản hướng dẫn, tổ chức tập huấn, thực hiện đúng định mức kinh tế - kỹ thuật, tiêu chuẩn thực hiện nhiệm vụ phát hiện, chấn chỉnh kịp thời những vướng mắc, bất cập đối với các nội dung phân cấp. Các sở, ngành đã chủ động tổ chức hội nghị triển khai, tập huấn hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ đối với cán bộ, công chức trong quá trình thực hiện nhiệm vụ phân cấp, ủy quyền. Tính đến nay, có tổng số 57 văn bản hướng dẫn và 24 đợt tập huấn liên quan đến các nội dung đã phân cấp, ủy quyền, trong đó cho sở, ngành, quận, huyện 37 văn bản hướng dẫn, 17 đợt tập huấn; cho phường, xã 20 văn bản hướng dẫn, 7 đợt tập huấn(4).
Thứ tư, chuẩn bị đủ các nguồn lực để thực hiện phân cấp, ủy quyền. Các nguồn lực ở đây bao gồm nguồn nhân lực và các điều kiện vật chất khác bảo đảm thực hiện. Trên cơ sở Nghị quyết số 136/2024/QH14, các cơ quan đã tham mưu cho UBND trình HĐND thành phố Đà Nẵng quyết định số lượng cán bộ, công chức các cấp để bảo đảm nguồn lực thực hiện tốt nhiệm vụ được phân cấp, ủy quyền; xây dựng, thực hiện kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng hằng năm trên cơ sở ưu tiên bố trí đào tạo, bồi dưỡng cho cán bộ cơ sở. Thành phố đã xây dựng cơ sở hạ tầng tin học, phần mềm, cơ sở dữ liệu quản lý và tổ chức tập huấn vận hành nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan, đơn vị, địa phương thực hiện tốt nhiệm vụ được phân cấp, ủy quyền và hỗ trợ việc kiểm tra, kiểm soát sau phân cấp, ủy quyền.
Thứ năm, gắn phân cấp, ủy quyền với tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện chức năng, thẩm quyền. Giai đoạn 2020 - 2023, thành phố đã tiến hành 344 đợt thanh tra, kiểm tra liên quan đến các nội dung đã phân cấp, ủy quyền, cụ thể: thanh tra, kiểm tra các nội dung phân cấp, ủy quyền cho sở, ngành, quận, huyện (87 đợt); thanh tra, kiểm tra các nội dung phân cấp, ủy quyền cho phường, xã (257 đợt). Công tác thanh tra, kiểm tra sau phân cấp, ủy quyền được các ngành chú trọng, nhất là kiểm tra quản lý trật tự xây dựng, cấp phép xây dựng và quản lý quy hoạch đối với các nội dung phân cấp, ủy quyền cho sở, ngành, quận, huyện và lĩnh vực tổ chức bộ máy, nhân sự, công tác chứng thực đối với các nội dung phân cấp, ủy quyền cho phường, xã(5).
Cùng với thanh tra, kiểm tra là thực hiện cơ chế hậu kiểm, giám sát việc chấp hành pháp luật và tổ chức thực hiện nhiệm vụ được phân cấp, ủy quyền; phát hiện và chấn chỉnh kịp thời những vướng mắc, bất cập, ngăn ngừa sai phạm trong quá trình thực hiện. Đặc biệt, việc thanh tra, kiểm tra phân cấp, ủy quyền góp phần nâng cao trách nhiệm cá nhân người đứng đầu là giám đốc các sở, ngành, Chủ tịch UBND các quận, huyện. Đồng thời, từng bước khắc phục và ngăn chặn tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm lên cấp trên hoặc các cơ quan khác.
Thành phố Đà Nẵng thực hiện phân cấp, ủy quyền gắn với thí điểm xây dựng CQĐT thông qua việc giao các quận, huyện khẩn trương rà soát, thực hiện phân cấp, ủy quyền mở rộng cho UBND phường, xã đối với những vấn đề quản lý thuộc thẩm quyền của UBND quận, huyện trên một số lĩnh vực; thường xuyên bổ sung các nội dung phân cấp, ủy quyền hằng năm bảo đảm theo quy định pháp luật và phù hợp tình hình thực tiễn, điều kiện của các địa phương, đơn vị. Tập huấn chuyên sâu về nghiệp vụ công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, hướng dẫn chế độ kế toán hành chính sự nghiệp cho cán bộ kế toán quận, phường rà soát, xây dựng văn bản quy phạm về phân cấp, ủy quyền bảo đảm thực hiện các nhiệm vụ cho phù hợp với mô hình CQĐT.
4. Kết luận
Trong những năm qua, thực hiện xây dựng chính quyền đô thị theo hướng hiệu lực, hiệu quả, thành phố Đà Nẵng đã đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền trên nhiều lĩnh vực, như: quản lý đô thị, nhân sự, tài chính, đầu tư…. Từ sự phân cấp, ủy quyền này, bước đầu thành phố Đà Nẵng đã tạo ra những chuyển biến quan trọng trong cải cách thể chế, tạo được sự hài lòng của người dân khi tiếp cận các dịch vụ công, qua đó góp phần nâng cao tính hiệu quả, hiệu lực quản lý của chính quyền. Có quyết tâm chính trị mạnh mẽ; mạnh dạn đề xuất, thí điểm các cơ chế đặc thù trên cơ sở tổng kết thực tiễn; chuẩn bị đủ các nguồn lực về nhân sự, tài chính và tăng cường sự kiểm tra, giám sát... là những kinh nghiệm trong phân cấp, ủy quyền từ thực tiễn thành phố Đà Nẵng.
_________________
Ngày nhận bài: 1-11-2024; Ngày bình duyệt: 4-11-2024; Ngày duyệt đăng:15-11-2024.
Email tác giả: tranmaihung@gmail.com
(1), (2), (4), (5) Ban cán sự Đảng UBND thành phố Đà Nẵng: Báo cáo thực hiện Đề án phân cấp, ủy quyền quản lý nhà nước gắn với thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị trên địa bàn thành phố giai đoạn 2021 - 2026, Đà Nẵng, 2024.
(3) Bộ Nội vụ: Chỉ số hài lòng về sự phục vụ hành chính năm 2023 (SIPAS 2023), Chỉ số cải cách hành chính năm 2023 của các bộ, cơ quan ngang bộ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (PAR Index 2023), 2024, https://www.moha.gov.vn/
TS TRẦN MAI HÙNG
Viện Chính trị học,
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh