Phát biểu tại tổ về Dự thảo Nghị quyết tổ chức chính quyền đô thị tại TP Hải Phòng và việc thành lập TP Huế trực thuộc Trung ương sáng 31/10, Tổng Bí thư Tô Lâm nói, nhiều đại biểu băn khoăn về cơ chế chính quyền đô thị, cơ chế bộ máy quản lý Nhà nước thế nào để hiệu lực, hiệu quả.

"Không tinh gọn bộ máy không phát triển được"

Theo Tổng Bí thư Tô Lâm, đây là vấn đề rất lớn, đang tập trung bàn để tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả của bộ máy; không hình thức mà phải đúng thực chất như đại biểu nêu “HĐND phải có người tài, không kiêm nhiệm”.

Ông nhấn mạnh, từ Đại hội XII, nghị quyết của Trung ương đã đánh giá bộ máy Nhà nước cồng kềnh, hoạt động kém hiệu lực, hiệu quả, phải sắp xếp, tinh gọn. Nhưng hiện nay, mới làm từ dưới lên như xã, huyện sáp nhập, còn tỉnh chưa làm tới.

Hay mới thực hiện sắp xếp ở một số vụ, cục, tổng cục của bộ, ngành còn Trung ương chưa làm. “Trung ương mà gọn được thì tỉnh sẽ gọn”, Tổng Bí thư nói và cho hay, cách thức như thế nào thì sắp tới phải bàn.

Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh phải tiếp tục tinh gọn bộ máy, tinh giảm biên chế, giảm chi tiêu thường xuyên để dành nguồn lực cho đầu tư phát triển. Ảnh: P.Thắng

Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, tới đây Trung ương phải gương mẫu, các ban của Đảng phải gương mẫu, Quốc hội gương mẫu, Chính phủ gương mẫu.

"Không tinh gọn bộ máy không phát triển được", Tổng Bí thư nêu rõ, ngân sách đang chi gần 70% để trả lương, chi thường xuyên, phục vụ cho hoạt động, nếu điều hành ngân sách như vậy sẽ không còn tiền chi cho đầu tư phát triển.

"Đất nước muốn phát triển được, muốn dự án này, dự án kia thì tiền ở đâu? Còn lại 30% thì tiền đâu cho quốc phòng, an ninh, xóa đói giảm nghèo, an sinh xã hội. Trong khi các nước chỉ chi hơn 40%”, Tổng Bí thư nói thêm.

Ông cũng lý giải thêm nguyên nhân khó tăng tăng lương, vì tăng lương trong khi bộ máy "khổng lồ" sẽ dẫn đến chi ngân sách có thể lên đến 80 - 90%, không còn tiền để làm các hoạt động khác

Vì thế, Tổng Bí thư khẳng định, phải tiếp tục tinh gọn bộ máy, tinh giảm biên chế, giảm chi tiêu thường xuyên để dành nguồn lực cho đầu tư phát triển. “Bộ máy cồng kềnh khó khăn lắm, kìm hãm sự phát triển”, ông nhận định.

Cùng với đó, theo Tổng Bí thư, có bộ, ngành quản lý nhưng không rõ chức năng, nhiệm vụ, không phân cấp cho địa phương, phải xin - cho, hỏi mãi không trả lời, mất thời gian.

Phải tăng năng suất lao động

Đề cập đến chỉ tiêu khó đạt được trong nhiệm kỳ này là năng suất lao động, Tổng Bí thư Tô Lâm lưu ý, kinh tế phát triển nhưng năng suất lao động thực tế đang giảm. Trong khi, nếu năng suất lao động giảm thì không thể phát triển kinh tế - xã hội được.

Từ đó, ông cho rằng cần thẳng thắn nhìn nhận năng suất lao động của Việt Nam giảm dần, thấp hơn nhiều nước trong khu vực.

Toàn cảnh phiên thảo luận tổ về Dự thảo Nghị quyết tổ chức chính quyền đô thị tại TP Hải Phòng và việc thành lập TP Huế trực thuộc Trung ương. Ảnh: P.Thắng

Muốn tăng năng suất lao động, theo Tổng Bí thư, phải có lao động tay nghề cao, "ít người làm một việc", áp dụng khoa học công nghệ, cách thức quản lý tốt.

Tổng Bí thư cũng nhắc lại kỷ nguyên mới mà ông hay nhắc đến là phải bứt tốc năng lực với mục tiêu đến 2045 là nước phát triển, thu nhập cao.

Điều đó có nghĩa, 20 năm nữa và quy mô nền kinh tế khi đó phải gấp 3 lần bây giờ, thu nhập bình quân đầu người cũng phải gấp 3 lần.

“Bây giờ cứ như thế này làm sao gấp được 3 lần. Nếu không làm được sẽ rất khó khăn. Đây là những việc phải bàn, phải thấy rõ những khó khăn để tránh xa, vượt lên để phát triển", Tổng Bí thư nhấn mạnh.