Ban Nội chính Tỉnh ủy
Yên Bái - Kết quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý từ đầu năm đến nay và nhiệm vụ trọng tâm những tháng cuối năm 2019
Được sự quan tâm của Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh, sự chỉ đạo về chuyên môn nghiệp vụ của Bộ Tư pháp, cùng với sự nỗ lực của các cấp, các ngành, đặc biệt là các ngành thành viên Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật tỉnh Yên Bái (gọi chung là Hội đồng phối hợp tỉnh), công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý từ đầu năm đến nay đã đạt được một số kết quả đáng ghi nhận.
Trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL): tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch số 14/KH-UBND ngày 17/01/2019 về công tác PBGDPL, hòa giải ở cơ sở, xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2019 trên địa bàn tỉnh; Kế hoạch số 75/KH-HĐPH, ngày 25/3/2019 của Hội đồng phối hợp tỉnh về hoạt động năm 2019 của Hội đồng phối hợp và một số các văn bản triển khai các đề án chuyên đề. Căn cứ Kế hoạch của Ủy ban nhân dân tỉnh và tình hình thực tế, các sở, ban, ngành, địa phương đã xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện công tác PBGDPL năm 2019 đảm bảo thiết thực, hiệu quả.
Từ đầu năm đến nay, Sở Tư pháp - cơ quan thường trực Hội đồng phối hợp tỉnh phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành và Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố trong công tác PBGDPL. Đã tổ chức các hội nghị tập huấn nghiệp vụ, tuyên truyền điểm tại cơ sở; tuyên truyền, phổ biến pháp luật trên các phương tiện thông tin đại chúng, trên Website của Ngành. Đã tổ chức hội nghị bồi dưỡng nghiệp vụ cho gần 200 hòa giải viên huyện Trấn Yên; tổ chức 04 hội nghị tuyên truyền pháp luật tại các xã Đại Lịch, Chấn Thịnh, Sơn Thịnh, Đồng Khê (huyện Văn Chấn), với các nội dung pháp luật về đất đai, phòng chống mua bán người, phòng chống ma túy, phòng chống bạo lực gia đình, một số quy định của Bộ luật Hình sự, Luật Hôn nhân và gia đình; tổ chức 05 buổi truyền thông pháp luật chuyên đề về hôn nhân và gia đình, về vấn đề tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống cho trên 2.000 người tham dự tại các xã Cao Phạ, Lao Chải, Mồ Dề (huyện Mù Cang Chải), Bản Công, Xà Hồ (huyện Trạm Tấu) bằng hình thức sân khấu hóa kết hợp phát tờ rời, tuyên truyền miệng có nội dung tuyên truyền pháp luật. Biên soạn, phát hành 03 số Bản tin Tư pháp với số lượng 3.000 cuốn; 05 loại tờ rời pháp luật với số lượng 5.000 tờ; thực hiện 08 chuyên mục “Pháp luật với cuộc sống” trên sóng truyền hình tỉnh và 28 chuyên mục trên sóng phát thanh của Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh; đăng tải gần 50 tin, bài về hoạt động PBGDPL trên Website của Ngành. Phát huy hiệu quả hoạt động hòa giải ở cơ sở và quản lý, khai thác tủ sách pháp luật, những tháng đầu năm, Sở Tư pháp đã phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố chỉ đạo, hướng dẫn kiện toàn và đẩy mạnh hoạt động của các tổ hòa; hiện trên địa bàn tỉnh có 1.390 tổ hòa giải, sáu tháng đầu năm 2019, các hòa giải viên đã tiến hành hòa giải 946 vụ việc, trong đó hòa giải thành 803 vụ việc, tỷ lệ hòa giải thành đạt 85%. Các vụ việc hòa giải chủ yếu là mâu thuẫn, xích mích giữa các thành viên trong gia đình về quan niệm sống, lối sống, vụ việc mâu thuẫn, tranh chấp giữa các cá nhân trong cộng đồng dân cư, trong đó chủ yếu là các lĩnh vực hôn nhân gia đình, đất đai, quan hệ dân sự nhỏ... Đối với các vụ việc vượt quá quyền hạn, đã hướng dẫn các đối tượng đề nghị cơ quan chức năng giải quyết. Hoạt động hòa giải đã góp phần giữ gìn an ninh, trật tự, tình làng, nghĩa xóm, củng cố, giữ vững sự đoàn kết trong cộng đồng dân cư. Bên cạnh đó, Sở Tư pháp cũng đã xây dựng Chương trình phối hợp với Tòa án nhân dân tỉnh về công tác PBGDPL và hòa giải ở cơ sở; phối hợp với Hội Nông dân tỉnh trong tuyên truyền, PBGDPL, tư vấn, trợ giúp pháp lý cho nông dân; phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo về PBGDPL trong nhà trường...
Từ đầu năm đến nay, Sở Tư pháp - cơ quan thường trực Hội đồng phối hợp tỉnh phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành và Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố trong công tác PBGDPL. Đã tổ chức các hội nghị tập huấn nghiệp vụ, tuyên truyền điểm tại cơ sở; tuyên truyền, phổ biến pháp luật trên các phương tiện thông tin đại chúng, trên Website của Ngành. Đã tổ chức hội nghị bồi dưỡng nghiệp vụ cho gần 200 hòa giải viên huyện Trấn Yên; tổ chức 04 hội nghị tuyên truyền pháp luật tại các xã Đại Lịch, Chấn Thịnh, Sơn Thịnh, Đồng Khê (huyện Văn Chấn), với các nội dung pháp luật về đất đai, phòng chống mua bán người, phòng chống ma túy, phòng chống bạo lực gia đình, một số quy định của Bộ luật Hình sự, Luật Hôn nhân và gia đình; tổ chức 05 buổi truyền thông pháp luật chuyên đề về hôn nhân và gia đình, về vấn đề tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống cho trên 2.000 người tham dự tại các xã Cao Phạ, Lao Chải, Mồ Dề (huyện Mù Cang Chải), Bản Công, Xà Hồ (huyện Trạm Tấu) bằng hình thức sân khấu hóa kết hợp phát tờ rời, tuyên truyền miệng có nội dung tuyên truyền pháp luật. Biên soạn, phát hành 03 số Bản tin Tư pháp với số lượng 3.000 cuốn; 05 loại tờ rời pháp luật với số lượng 5.000 tờ; thực hiện 08 chuyên mục “Pháp luật với cuộc sống” trên sóng truyền hình tỉnh và 28 chuyên mục trên sóng phát thanh của Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh; đăng tải gần 50 tin, bài về hoạt động PBGDPL trên Website của Ngành. Phát huy hiệu quả hoạt động hòa giải ở cơ sở và quản lý, khai thác tủ sách pháp luật, những tháng đầu năm, Sở Tư pháp đã phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố chỉ đạo, hướng dẫn kiện toàn và đẩy mạnh hoạt động của các tổ hòa; hiện trên địa bàn tỉnh có 1.390 tổ hòa giải, sáu tháng đầu năm 2019, các hòa giải viên đã tiến hành hòa giải 946 vụ việc, trong đó hòa giải thành 803 vụ việc, tỷ lệ hòa giải thành đạt 85%. Các vụ việc hòa giải chủ yếu là mâu thuẫn, xích mích giữa các thành viên trong gia đình về quan niệm sống, lối sống, vụ việc mâu thuẫn, tranh chấp giữa các cá nhân trong cộng đồng dân cư, trong đó chủ yếu là các lĩnh vực hôn nhân gia đình, đất đai, quan hệ dân sự nhỏ... Đối với các vụ việc vượt quá quyền hạn, đã hướng dẫn các đối tượng đề nghị cơ quan chức năng giải quyết. Hoạt động hòa giải đã góp phần giữ gìn an ninh, trật tự, tình làng, nghĩa xóm, củng cố, giữ vững sự đoàn kết trong cộng đồng dân cư. Bên cạnh đó, Sở Tư pháp cũng đã xây dựng Chương trình phối hợp với Tòa án nhân dân tỉnh về công tác PBGDPL và hòa giải ở cơ sở; phối hợp với Hội Nông dân tỉnh trong tuyên truyền, PBGDPL, tư vấn, trợ giúp pháp lý cho nông dân; phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo về PBGDPL trong nhà trường...
Truyền thông pháp luật về hôn nhân và gia đình tại xã Xà Hồ huyện Trạm Tấu
Các ngành thành viên của Hội đồng đã phát huy vai trò chủ đạo, tổ chức quán triệt các văn bản của Trung ương và địa phương. Các sở, ngành, đoàn thể cấp tỉnh đã tổ chức 21 hội nghị, cuộc tuyên truyền với trên 14.000 lượt người tham dự; tổ chức cuộc thi “Tìm hiểu luật hình sự”; biên soạn, phát hành 7.815 tài liệu, đăng tải trên Internet 660 tài liệu tuyên truyền. Các huyện, thị xã, thành phố đã tổ chức 2.352 hội nghị, cuộc tuyên truyền với trên 192 ngàn lượt người tham dự; tổ chức 10 cuộc thi với gần 600 lượt người tham dự. Một số sở, ngành làm tốt như: Sở Tư pháp, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội, Sở Giao thông - Vận tải, Công an tỉnh, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh v.v…
Việc tuyên truyền, PBGDPL ở các xã, phường, thị trấn được quan tâm triển khai thực hiện; các huyện, thị xã, thành phố đã phối hợp với Sở Tư pháp tổ chức bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ hòa giải viên cơ sở và tổ chức tuyên truyền pháp luật điểm cho thanh niên, phụ nữ, người lao động tự do, nhất là người dân vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Đối với công tác trợ giúp pháp lý:
Từ đầu năm đến nay, Trung tâm Trợ giúp pháp lý đã thực hiện 21 đợt truyền thông pháp luật về trợ giúp pháp lý tại 40 xã nghèo và 11 thôn trên địa bàn các huyện Lục Yên, Văn Yên, Trạm Tấu, Mù Cang Chải, Văn Chấn và Yên Bình; Tổ chức 02 lớp tập huấn kiến thức và nghiệp vụ trợ giúp pháp lý theo quyết định số 32/2016/QĐ-TTg tại huyện Lục Yên và Trạm Tấu; Thực hiện ký kết hợp đồng với các Trung tâm văn hóa và truyền thông của các huyện Văn Chấn, Trạm Tấu, Mù Cang Chải thực hiện phát chuyên mục về trợ giúp pháp lý bằng tiếng Việt, tiếng dân tộc thiểu số (Thái, Mông) tiếp sóng đến các đài phát thanh của các xã nghèo trên địa bàn huyện. Chủ động xây dựng Kế hoạch trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật có khó khăn về tài chính năm 2019 theo Quyết định số 3040/QĐ-BTP ngày 14/12/2018 của Bộ Tư pháp; đã tổ chức 01 đợt truyền thông về trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật tại thị trấn Thác Bà, huyện Yên Bình với số lượng 31 người (người khuyết tật, thân nhân của người khuyết tật) tham dự; từ đầu năm đến nay, đã thụ lý 251 vụ việc, trong đó tham gia tố tụng: 118 vụ việc; tư vấn pháp luật 133 vụ việc.
Có thể nói, công tác tuyên truyền, PBGDPL và trợ giúp pháp lý đã được các cấp ủy, chính quyền, thủ trưởng các cơ quan, ban, ngành quan tâm chỉ đạo, mang lại những hiệu quả tích cực, góp phần nâng cao nhận thức pháp luật cho cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang, học sinh, sinh viên và nhân dân trong toàn tỉnh. Sự phối hợp giữa các ngành, các cấp đã có nhiều chuyển biến tích cực. Sở Tư pháp đã phát huy tốt vai trò của cơ quan thường trực của Hội đồng trong việc chủ trì, phối hợp với các ngành thành viên tổ chức các hoạt động PBGDPL cho đông đảo cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và nhân dân trên địa bàn. Công tác tổ chức và đội ngũ làm công tác tuyên truyền, PBGDPL được kiện toàn, củng cố từ tỉnh đến cơ sở, chất lượng ngày càng được nâng lên; nội dung, hình thức tuyên truyền, PBGDPL được cải tiến đa dạng, phong phú hơn, đã phát huy được thế mạnh của hoạt động tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, trang thông tin điện tử; tổ chức và thực hiện tốt việc tuyên truyền qua hình thức sân khấu hóa, qua hội nghị, hội thảo ...; công tác hòa giải ở cơ sở được đẩy mạnh; công tác quản lý, khai thác tủ sách pháp luật cũng được chú trọng đã góp phần tích cực tuyên truyền, PBGDPL đến các hội viên và nhân dân tại cơ sở.
Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được còn có một số cơ quan, đơn vị, địa phương chưa thực sự quan tâm công tác tuyên truyền, PBGDPL; hầu hết các cán bộ chưa có nghiệp vụ báo chí, chủ yếu là kiêm nhiệm nên thiếu kinh nghiệm về tuyên truyền, chất lượng tham mưu của một số ngành chức năng giúp cho cấp ủy, chính quyền địa phương về công tác PBGDPL còn hạn chế; công tác tuyên truyền, PBGDPL nhìn chung mới được triển khai thường xuyên tại các địa bàn khu đô thị, nơi tập trung đông dân cư; tại các địa bàn vùng cao, vùng sâu, vùng đồng bào dân tộc thiểu số mặc dù đã có nhiều cố gắng song việc duy trì công tác này chưa được thường xuyên, chất lượng của công tác tuyên truyền PBGDPL còn hạn chế; hình thức và nội dung tuyên truyền đã được đầu tư, cải tiến song nhìn chung vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới hiện nay; một số tổ hòa giải ở cơ sở chưa hoạt động thường xuyên, hiệu quả thấp; công tác kiểm tra và tự kiểm tra của một số đơn vị còn mang tính hình thức, chất lượng chưa cao.
Từ nay đến hết năm 2019 triển khai có hiệu quả công tác PBGDPL và trợ giúp pháp lý cần tiếp tục tham mưu triển khai có hiệu quả Nghị quyết số 16/2017/NQ-HĐND ngày 10/4/2017 của Hội đồng nhân dân tỉnh về “Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn tỉnh Yên Bái giai đoạn 2018-2021”; Quyết định số 10/2017/QĐ-UBND ngày 22/6/2017 của Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt Đề án của Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái về “Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn tỉnh Yên Bái, giai đoạn 2018-2021”, Kế hoạch số 14/KH-UBND ngày 17/01/2019 về công tác PBGDPL, hòa giải ở cơ sở, xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2019 trên địa bàn tỉnh và các kế hoạch chuyên đề khác. Tổ chức tốt hoạt động tư vấn pháp luật tại trụ sở Trung tâm, Chi nhánh và trong các đợt truyền thông về trợ giúp pháp lý. Cử trợ giúp viên pháp lý tham gia tố tụng bào chữa, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người có yêu cầu trợ giúp pháp lý. Thực hiện các hoạt động trợ giúp pháp lý được quy định tại Quyết định số 32/2016/QĐ-TTg ngày 08/8/2016 của Thủ tướng Chính phủ. Tiếp tục thực hiện các hoạt động trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật theo quy định. Tăng cường hoạt động kiểm tra, thẩm định chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý chủ yếu nhằm mục đích nâng cao chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý, phát hiện ra những thiếu sót trong quá trình thực hiện trợ giúp pháp lý để kịp thời có biện pháp khắc phục./.
Đối với công tác trợ giúp pháp lý:
Từ đầu năm đến nay, Trung tâm Trợ giúp pháp lý đã thực hiện 21 đợt truyền thông pháp luật về trợ giúp pháp lý tại 40 xã nghèo và 11 thôn trên địa bàn các huyện Lục Yên, Văn Yên, Trạm Tấu, Mù Cang Chải, Văn Chấn và Yên Bình; Tổ chức 02 lớp tập huấn kiến thức và nghiệp vụ trợ giúp pháp lý theo quyết định số 32/2016/QĐ-TTg tại huyện Lục Yên và Trạm Tấu; Thực hiện ký kết hợp đồng với các Trung tâm văn hóa và truyền thông của các huyện Văn Chấn, Trạm Tấu, Mù Cang Chải thực hiện phát chuyên mục về trợ giúp pháp lý bằng tiếng Việt, tiếng dân tộc thiểu số (Thái, Mông) tiếp sóng đến các đài phát thanh của các xã nghèo trên địa bàn huyện. Chủ động xây dựng Kế hoạch trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật có khó khăn về tài chính năm 2019 theo Quyết định số 3040/QĐ-BTP ngày 14/12/2018 của Bộ Tư pháp; đã tổ chức 01 đợt truyền thông về trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật tại thị trấn Thác Bà, huyện Yên Bình với số lượng 31 người (người khuyết tật, thân nhân của người khuyết tật) tham dự; từ đầu năm đến nay, đã thụ lý 251 vụ việc, trong đó tham gia tố tụng: 118 vụ việc; tư vấn pháp luật 133 vụ việc.
Có thể nói, công tác tuyên truyền, PBGDPL và trợ giúp pháp lý đã được các cấp ủy, chính quyền, thủ trưởng các cơ quan, ban, ngành quan tâm chỉ đạo, mang lại những hiệu quả tích cực, góp phần nâng cao nhận thức pháp luật cho cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang, học sinh, sinh viên và nhân dân trong toàn tỉnh. Sự phối hợp giữa các ngành, các cấp đã có nhiều chuyển biến tích cực. Sở Tư pháp đã phát huy tốt vai trò của cơ quan thường trực của Hội đồng trong việc chủ trì, phối hợp với các ngành thành viên tổ chức các hoạt động PBGDPL cho đông đảo cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và nhân dân trên địa bàn. Công tác tổ chức và đội ngũ làm công tác tuyên truyền, PBGDPL được kiện toàn, củng cố từ tỉnh đến cơ sở, chất lượng ngày càng được nâng lên; nội dung, hình thức tuyên truyền, PBGDPL được cải tiến đa dạng, phong phú hơn, đã phát huy được thế mạnh của hoạt động tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, trang thông tin điện tử; tổ chức và thực hiện tốt việc tuyên truyền qua hình thức sân khấu hóa, qua hội nghị, hội thảo ...; công tác hòa giải ở cơ sở được đẩy mạnh; công tác quản lý, khai thác tủ sách pháp luật cũng được chú trọng đã góp phần tích cực tuyên truyền, PBGDPL đến các hội viên và nhân dân tại cơ sở.
Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được còn có một số cơ quan, đơn vị, địa phương chưa thực sự quan tâm công tác tuyên truyền, PBGDPL; hầu hết các cán bộ chưa có nghiệp vụ báo chí, chủ yếu là kiêm nhiệm nên thiếu kinh nghiệm về tuyên truyền, chất lượng tham mưu của một số ngành chức năng giúp cho cấp ủy, chính quyền địa phương về công tác PBGDPL còn hạn chế; công tác tuyên truyền, PBGDPL nhìn chung mới được triển khai thường xuyên tại các địa bàn khu đô thị, nơi tập trung đông dân cư; tại các địa bàn vùng cao, vùng sâu, vùng đồng bào dân tộc thiểu số mặc dù đã có nhiều cố gắng song việc duy trì công tác này chưa được thường xuyên, chất lượng của công tác tuyên truyền PBGDPL còn hạn chế; hình thức và nội dung tuyên truyền đã được đầu tư, cải tiến song nhìn chung vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới hiện nay; một số tổ hòa giải ở cơ sở chưa hoạt động thường xuyên, hiệu quả thấp; công tác kiểm tra và tự kiểm tra của một số đơn vị còn mang tính hình thức, chất lượng chưa cao.
Từ nay đến hết năm 2019 triển khai có hiệu quả công tác PBGDPL và trợ giúp pháp lý cần tiếp tục tham mưu triển khai có hiệu quả Nghị quyết số 16/2017/NQ-HĐND ngày 10/4/2017 của Hội đồng nhân dân tỉnh về “Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn tỉnh Yên Bái giai đoạn 2018-2021”; Quyết định số 10/2017/QĐ-UBND ngày 22/6/2017 của Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt Đề án của Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái về “Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn tỉnh Yên Bái, giai đoạn 2018-2021”, Kế hoạch số 14/KH-UBND ngày 17/01/2019 về công tác PBGDPL, hòa giải ở cơ sở, xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2019 trên địa bàn tỉnh và các kế hoạch chuyên đề khác. Tổ chức tốt hoạt động tư vấn pháp luật tại trụ sở Trung tâm, Chi nhánh và trong các đợt truyền thông về trợ giúp pháp lý. Cử trợ giúp viên pháp lý tham gia tố tụng bào chữa, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người có yêu cầu trợ giúp pháp lý. Thực hiện các hoạt động trợ giúp pháp lý được quy định tại Quyết định số 32/2016/QĐ-TTg ngày 08/8/2016 của Thủ tướng Chính phủ. Tiếp tục thực hiện các hoạt động trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật theo quy định. Tăng cường hoạt động kiểm tra, thẩm định chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý chủ yếu nhằm mục đích nâng cao chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý, phát hiện ra những thiếu sót trong quá trình thực hiện trợ giúp pháp lý để kịp thời có biện pháp khắc phục./.
Hoàng Anh – Sở Tư pháp
