Tầm vóc, ý nghĩa lịch sử và giá trị thời đại của Cách mạng Tháng Mười Nga

Thứ 5, 07/11/2024 09:24 [GMT +7]

Ngày 7/11/1917, Cách mạng Tháng Mười Nga thành công đã mở ra một chương mới trong lịch sử thế giới, không chỉ thay đổi sâu sắc xã hội Nga mà còn tác động đến phong trào cách mạng của nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam.

Đêm 7/11/1917 (25/10 theo lịch Nga cũ), quân khởi nghĩa tấn công vào Cung điện Mùa Đông ở Petrograd, mở đầu cuộc Cách mạng Tháng Mười Nga. (Ảnh: Tư liệu quốc tế/TTXVN)

Hơn 100 năm đã trôi qua, nhưng giá trị vĩ đại của Cách mạng Tháng Mười Nga vẫn trường tồn, bởi thắng lợi đó đã mở ra một kỷ nguyên mới cho nhân loại, kỷ nguyên ra đời và phát triển của chủ nghĩa xã hội hiện thực; tiếp tục cổ vũ, dẫn đường cho chúng ta đi đến tương lai, xây dựng một xã hội: dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Đúng như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định:"Giống như mặt trời chói lọi, Cách mạng Tháng Mười Nga chiếu sáng khắp năm châu, thức tỉnh hàng triệu hàng triệu người bị áp bức, bóc lột trên trái đất… Trong lịch sử loài người chưa từng có cuộc cách mạng nào có ý nghĩa to lớn và sâu xa như thế.”

Cuộc cách mạng làm thay đổi sâu sắc xã hội Nga

Mùa Thu năm 1917, nước Nga và Đảng Bolshevik đứng trước thời điểm lịch sử. Sự tham gia của đế quốc Nga vào cuộc Chiến tranh Thế giới lần thứ nhất làm tổn hại biết bao sinh mạng và của cải.

Chính phủ lâm thời lúc đó không muốn đáp ứng nguyện vọng của quần chúng là ký hiệp ước hòa bình và giải quyết vấn đề chia ruộng đất của địa chủ cho nông dân, thảm họa kinh tế và sự hỗn loạn xã hội đã tăng đến đỉnh điểm, tầng lớp những người lao động, thợ thuyền, binh lính không thể tiếp tục chịu đựng cuộc sống ngột ngạt, nghiệt ngã như vậy nữa.

Trước tình hình đó, Bộ Tham mưu của Đảng và giai cấp công nhân Nga đứng đầu là V.I. Lenin đã nắm bắt chiều hướng vận động của xã hội, chớp thời cơ và phát động khởi nghĩa giành chính quyền.

Ngày 7/11/1917, dưới sự lãnh đạo của Đảng Bolshevik Nga, đứng đầu là Lenin, giai cấp công nhân và nhân dân lao động Nga đã tiến hành cuộc khởi nghĩa vũ trang, lật đổ chính quyền của giai cấp tư sản, lập nên Nhà nước Soviet - nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới.

Sau Cách mạng Tháng Mười, Lenin và Đảng Bolshevik Nga đã tập trung củng cố chính quyền Soviet, xây dựng chế độ xã hội mới, đem lại cuộc sống tốt đẹp cho quần chúng nhân dân.

"Sắc lệnh hòa bình” và "Sắc lệnh ruộng đất” được ban hành ngay sau khi Cách mạng thành công đã đáp ứng được ý nguyện của quần chúng nhân dân lao động Nga về một cuộc sống hòa bình, tự do và hạnh phúc. Sự thống nhất về mặt lợi ích của giai cấp vô sản với nhân dân lao động đã hình thành và phát triển một nguyên tắc đạo đức mới, đó là chủ nghĩa tập thể.

Một chính sách ngoại giao mới, một quan hệ quốc tế mới được khẳng định là chính sách hòa bình, hữu nghị giữa các dân tộc. Một nhà nước kiểu mới được xây dựng trên nền tảng loại bỏ áp bức dân tộc, áp bức giai cấp, không có người bóc lột người đã khẳng định Cách mạng Tháng Mười Nga đánh dấu sự mở đầu một kỷ nguyên mới - kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn với chủ nghĩa xã hội và một thời đại mới - thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội.

Như vậy, thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười và sự ra đời của Nhà nước Soviet do Lenin sáng lập đã làm thay đổi căn bản số phận dân tộc Nga, đưa nước Nga từ một nước phong kiến, tư bản lạc hậu, nghèo đói trở thành một cường quốc kinh tế, chính trị, quân sự, khoa học, kỹ thuật, văn hoá, giáo dục... hàng đầu thế giới; đưa quần chúng công-nông từ thân phận nô lệ trở thành người làm chủ đất nước, làm chủ xã hội; vai trò, vị thế của nước Nga trên trường quốc tế không ngừng được nâng cao.

Mở ra một thời đại mới trong lịch sử thế giới

Cách mạng Tháng Mười Nga nổ ra đã đáp ứng đầy đủ nhất những yêu cầu cấp thiết của lịch sử là chấm dứt thời đại độc tôn của chủ nghĩa tư bản trong nền kinh tế, chính trị thế giới, mở đầu thời đại mới - thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội.

Từ chỗ chỉ là ước mơ cao đẹp của loài người, sau Cách mạng Tháng Mười Nga, chủ nghĩa xã hội đã trở thành hiện thực và có sức mạnh vô cùng to lớn, mở đường cho các dân tộc bị áp bức vùng lên đấu tranh giành độc lập, tự do.

TTXVN_0511 Cach mang Thang 10 Nga (7).jpg

Ngày 1/7/1917 (18/6 theo lịch Nga cũ), tại Petrograd, Đảng Menshevik âm mưu tổ chức một cuộc biểu tình quần chúng để biểu dương lực lượng nhưng Đảng Bolshevik đã tham gia cuộc biểu tình này và biến nó thành cuộc biểu tình ủng hộ đường lối Đảng Bolshevick với các khẩu hiệu: "Đả đảo chiến tranh", "Tất cả chính quyền về tay các Soviet". (Ảnh: Tư liệu quốc tế/TTXVN)

Cách mạng Tháng Mười Nga đã tác động mạnh mẽ đến đời sống chính trị-xã hội của nhiều quốc gia, dân tộc; đã thức tỉnh, cổ vũ các dân tộc thuộc địa bị áp bức và các nước phụ thuộc vùng dậy đấu tranh vì độc lập tự do, đem lại niềm tin và niềm hy vọng về khả năng tự giải phóng.

Giai cấp công nhân và nhân dân lao động tại hàng loạt nước thuộc địa ở châu Á, châu Phi, châu Mỹ Latinh đã nổi dậy đấu tranh giành độc lập dân tộc; hàng trăm triệu người được giải phóng khỏi xiềng xích nô lệ, tạo thành một phong trào giải phóng dân tộc mạnh mẽ trên toàn cầu.

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười Nga đã tiếp sức cho phong trào cộng sản và công nhân quốc tế. Dưới ánh sáng soi đường và sự cổ vũ của Cách mạng Tháng Mười Nga, với sự ủng hộ nhiệt tình, to lớn của Liên Xô, một làn sóng cách mạng vô sản ở châu Âu đã bùng lên mạnh mẽ sau đó, tạo ra một cao trào đấu tranh của giai cấp công nhân và nhân dân lao động, làm rung chuyển nền thống trị của giai cấp tư sản độc quyền ở nhiều nước.

Một hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa đã ra đời, đóng vai trò to lớn trong tiến trình phát triển của thế giới hiện đại.

TTXVN_0511 Cach mang Thang 10 Nga (12).jpg

Với sự xuất hiện và tồn tại gần 80 năm của nước Nga Xôviết và sau đó là Liên bang Soviet (Liên Xô), nhân loại đã được chứng kiến những biến đổi kỳ diệu của đời sống con người với chiến thắng oanh liệt của Hồng quân Liên Xô cứu loài người khỏi thảm họa phátxít và rất nhiều thành tựu to lớn mà chủ nghĩa xã hội hiện thực đã mang lại.

Đúng như V.I. Lenin đã khẳng định: "Cuộc Cách mạng Tháng Mười của chúng ta đã mở ra một thời đại mới trong lịch sử thế giới."

Mặc dù, từ sau sự kiện chủ nghĩa xã hội sụp đổ ở Liên Xô và Đông Âu, các thế lực thù địch đã chống phá quyết liệt, mưu toan phủ nhận mọi thành quả Cách mạng Tháng Mười Nga, đồng thời đi tới phủ nhận tính khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Marx-Lenin; nhưng, sự thật lịch sử không thể phủ nhận là Cách mạng Tháng Mười đã trở thành một sự kiện bước ngoặt của sự phát triển xã hội loài người, mở ra một con đường đúng đắn cho sự nghiệp giải phóng nhân dân lao động khỏi ách áp bức, bóc lột, xây dựng một thế giới mới công bằng, dân chủ, văn minh và tiến bộ. Đó là việc biến ý tưởng tốt đẹp về chủ nghĩa xã hội từ không tưởng thành hiện thực.

Sự vận dụng sáng tạo vào điều kiện cụ thể của Việt Nam

Đánh giá về tầm vóc, ý nghĩa và giá trị to lớn của Cách mạng Tháng Mười Nga, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết: "Giống như mặt trời chói lọi, Cách mạng Tháng Mười chiếu sáng khắp năm châu, thức tỉnh hàng triệu hàng triệu người bị áp bức, bóc lột trên trái đất… Trong lịch sử loài người chưa từng có cuộc cách mạng nào có ý nghĩa to lớn và sâu xa như thế.”

Kế thừa và vận dụng sáng tạo những kinh nghiệm, bài học lịch sử của Cách mạng Tháng Mười, Đảng Cộng sản Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện đã lãnh đạo Nhân dân Việt Nam tiến hành cuộc đấu tranh cách mạng lâu dài, gian khổ, vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách và giành được những kỳ tích vẻ vang.

Dưới ánh sáng của chủ nghĩa Marx-Lenin và Cách mạng Tháng Mười Nga, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã tìm thấy ở đây "Cẩm nang thần kỳ” là con đường cứu nước cho dân tộc Việt Nam.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhân dân Việt Nam đã làm nên thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, đưa đất nước thoát khỏi sự áp bức bóc lột gần 100 năm của thực dân Pháp, xóa bỏ hoàn toàn chế độ phong kiến, thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hòa.

Kế thừa và vận dụng sáng tạo những kinh nghiệm, bài học lịch sử của Cách mạng Tháng Mười Nga, Đảng Cộng sản Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện đã lãnh đạo Nhân dân Việt Nam tiến hành cuộc đấu tranh cách mạng lâu dài, gian khổ, vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách và giành được những kỳ tích vẻ vang.

Tiếp đến trên cơ sở chọn lọc những yếu tố tích cực của mô hình tổ chức nhà nước Xô Viết, Đảng và Nhà nước ta đã đồng hành, lãnh đạo Nhân dân giành thắng lợi trong cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp (1946-1954). Từ đó, miền Bắc được giải phóng và tiến hành xây dựng chủ nghĩa xã hội, trở thành hậu phương lớn cho tiền tuyến lớn miền Nam trong hành trình tiếp tục tiến hành cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, sau 21 năm trường kỳ kháng chiến (1954-1975), cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đầy gian khó của Nhân dân Việt Nam đã giành thắng lợi hoàn toàn; cả nước cùng đi lên chủ nghĩa xã hội.

Năm 1986, trước những đòi hỏi từ thực tiễn phát triển, Đảng Cộng sản Việt Nam đã tiến hành công cuộc đổi mới toàn diện, mở ra một chương mới trong lịch sử đất nước. Sau gần 40 năm đổi mới và hội nhập quốc tế, Việt Nam đạt được nhiều thành tựu to lớn trong phát triển kinh tế-xã hội, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ; nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.

Từ một nền kinh tế nghèo nàn, Việt Nam đã từng bước hội nhập quốc tế, đạt được nhiều thành tựu vượt bậc trong phát triển kinh tế-xã hội. Đến năm 2023, quy mô GDP Việt Nam đạt trên 430 tỷ USD.

Kho bãi chứa container tại cảng Tân Vũ. (Ảnh: Tuấn Anh/TTXVN)

Đặc biệt, giai đoạn 1986-2022, Việt Nam lọt top 5 nước có quy mô kinh tế tăng nhiều nhất thế giới. Từ năm 1995 đến nay, GDP bình quân đầu người đã tăng hơn 10 lần, đạt gần 4.284,5 USD vào năm 2023, đưa Việt Nam thành quốc gia có thu nhập trung bình cao.

Cùng với phát triển kinh tế, chất lượng y tế, giáo dục ngày càng được cải thiện, đời sống vật chất và tinh thần của người dân không ngừng được nâng cao. Ổn định chính trị-xã hội được giữ vững, dân chủ được phát huy, khối đại đoàn kết toàn dân tộc được tăng cường, tạo ra động lực mạnh mẽ cho công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước.

Về quan hệ ngoại giao, từ chỗ bị bao vây, cấm vận và hầu như chỉ có quan hệ với các nước xã hội chủ nghĩa, Việt Nam đã hội nhập sâu rộng và toàn diện.

Đến nay Việt Nam đã có quan hệ ngoại giao với 194 quốc gia và vùng lãnh thổ. Việt Nam cũng là thành viên chủ động, tích cực, có trách nhiệm trong nhiều tổ chức khu vực và quốc tế, như Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Diễn đàn hợp tác Á-Âu (ASEM), Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC), Liên hợp quốc.

Với đường lối tích cực, chủ động hội nhập quốc tế và đóng góp giải quyết những vấn đề chung của khu vực, thế giới và loài người, như các vấn đề hòa bình, phát triển, xóa đói nghèo, thích ứng với biến đổi khí hậu…, Việt Nam trở thành một thành viên ngày càng có vai trò, ảnh hưởng và tiếng nói quan trọng trong cộng đồng quốc tế.

Những thành quả đạt được trong gần 40 năm đổi mới là minh chứng cho tính đúng đắn và phù hợp của mô hình chủ nghĩa xã hội mà Việt Nam lựa chọn. Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, Việt Nam đã kiên định và linh hoạt trong các chính sách phát triển, vừa giữ vững độc lập dân tộc, chủ quyền lãnh thổ, vừa không ngừng cải tiến để phù hợp với tình hình thực tiễn.

Công cuộc chỉnh đốn Đảng, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân và những nỗ lực cải cách hành chính… đã và đang góp phần xây dựng một nền tảng chính trị ổn định, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội và tạo dựng niềm tin mạnh mẽ trong Nhân dân.

Kỷ niệm 107 năm Cách mạng Tháng Mười Nga là dịp để chúng ta nhìn lại và khẳng định sức sống trường tồn của lý tưởng xã hội chủ nghĩa - một lý tưởng mà Việt Nam đã kiên định lựa chọn và phát huy trong hành trình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Những bài học từ cuộc cách mạng này đã không chỉ truyền cảm hứng mạnh mẽ cho dân tộc Việt Nam trong quá khứ, mà còn tiếp thêm động lực cho công cuộc đổi mới, hội nhập và phát triển bền vững hôm nay.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhân dân Việt Nam tiếp tục vững bước trên con đường xây dựng một nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, không ngừng nâng cao vị thế quốc gia trên trường quốc tế.