Trong số bị cáo bị TAND Hà Nội đưa ra xét xử có ông Trần Tùng, cựu phó giám đốc Sở Ngoại vụ tỉnh Thái Nguyên; Nguyễn Văn Văn, cựu phó giám đốc Sở Y tế và Lê Ngọc Tường, cựu phó giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Nam.

Phiên tòa dự kiến kéo dài 8 ngày. Nhiều người có quyền, nghĩa vụ liên quan và người tham gia tố tụng được HĐXX triệu tập.

>>Danh sách 17 bị cáo

Trước đó, năm 2023, 54 người liên quan giai đoạn một vụ án đã bị xét xử về nhiều tội danh. Bản án đã có hiệu lực, tuyên 3 án chung thân với 3 người nhận hối lộ nhiều nhất vụ án, các bị cáo còn lại lĩnh 15 tháng tù (án treo) tới 20 năm tù.

Bị cáo Trần Tùng, cựu phó giám đốc Sở Ngoại vụ tỉnh Thái Nguyên, đến tòa trong sáng 24/12. Ảnh: Phạm Dự

Cựu phó giám đốc Sở Ngoại vụ đòi chiết khấu 6-8 triệu đồng/khách cách ly

VKS cáo buộc, tại tỉnh Thái Nguyên, bị cáo Trần Tùng khi đương chức Phó giám đốc Sở Ngoại vụ được giao nhiệm vụ là đầu mối tổng hợp danh sách, hồ sơ của các doanh nghiệp có nhu cầu đưa công dân về nước và cách ly tại tỉnh. Sở này cũng được giao chủ trì, phối hợp với Sở Y tế, công an tỉnh và các địa phương để thẩm định điều kiện nhập cảnh và cách ly y tế.

Cuối năm 2020, ông Vũ Hồng Nam (cựu Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản, bị phạt 30 tháng tù trong giai đoạn một vụ án vì Nhận hối lộ) liên hệ với ông Tùng, đề nghị tạo điều kiện cho công dân từ Nhật về cách ly tại Thái Nguyên.

Do đang cách ly cho chuyên gia nước ngoài, ông Tùng hẹn "khi nào có khách sạn trống sẽ thông báo". Đầu tháng 3/2021, ông chủ động gọi điện cho đại sứ Nam thông báo đã có địa điểm cách ly và đề nghị gửi công điện về UBND tỉnh Thái Nguyên.

Trước khi gửi công điện, ông Nam đã móc nối cho Lê Văn Nghĩa, Giám đốc Công ty Nhật Minh (bị phạt 27 tháng tù trong giai đoạn 1 vì Đưa hối lộ), để liên hệ, hẹn gặp tại một nhà hàng ở thành phố Thái Nguyên.

Bị cáo Lê Thị Phượng, cựu chuyên viên phòng khoa giáo văn xã, Văn phòng UBND tỉnh Hải Dương. Ảnh: Phạm Dự

Tại cuộc gặp này, ông Tùng yêu cầu Nghĩa trao đổi để Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản có văn bản gửi tỉnh Thái Nguyên xin chủ trương cách ly. Còn lại ông Tùng sẽ lo mọi thủ tục để UBND tỉnh Thái Nguyên chấp thuận chủ trương cách ly.

Đồng thời, ông Tùng yêu cầu ông Nghĩa cho Công ty Sen vàng Đất Việt của Trần Thị Quyên thực hiện việc cách ly với chi phí trọn gói là 18 triệu đồng một khách. Nhưng khi ký hợp đồng với Công ty Sen vàng Đất Việt, ông Tùng yêu cầu ông Nghĩa chỉ ghi chi phí 10-12 triệu đồng/khách, số tiền chênh lệch 6-8 triệu đồng còn lại phải chuyển cho Quyên để đưa tiếp cho ông.

Ông Nghĩa cho rằng giá mà Tùng đưa ra "quá cao" nên xin giảm, nhưng không được đồng ý.

Sau khi thỏa thuận xong với ông Nghĩa, ông Tùng gọi điện để Quyên đến gặp. Ba người cùng trao đổi về việc tổ chức cách ly.

Kết quả, Công ty Nhật Minh của ông Nghĩa đã tổ chức được 3 chuyến bay đưa tổng số 668 người về cách ly tại tỉnh Thái Nguyên. Đúng thỏa thuận, Giám đốc Nghĩa chuyển tổng 4,4 tỷ đồng "chiết khấu" cho ông Tùng, nhận các tài khoản của em trai, bạn bè ông Tùng.

Như vậy, trung bình mỗi khách về Thái Nguyên cách ly, Công ty Nhật Minh phải "chi" cho ông Tùng 6,6 triệu đồng. Giám đốc Quyên cũng được "lãi" 300 triệu đồng từ việc tổ chức cách ly theo "môi giới" của ông Tùng.

Trong 17 bị cáo của vụ án có 4 trường hợp bị tạm giam. Ảnh: Phạm Dự

Đại sứ Vũ Hồng Nam khi đó không cho Công ty Nhật Minh thực hiện chuyến bay đưa công dân hồi hương mà để ông Tùng tự đề cử đơn vị thực hiện. Qua giới thiệu, ông Tùng chọn Công ty Fujitravell (Nhật Bản) của bà Bùi Thị Kim Phụng để hợp tác.

Bà Phụng sẽ bán vé trọn gói cho công dân, thuê tàu bay đưa công dân từ Nhật Bản đến sân bay Nội Bài; chuyển tiền để Tùng cùng Quyên thực hiện dịch vụ đón công dân từ sân bay Nội Bài về địa điểm cách ly, thực hiện các dịch vụ cách ly cho công dân.

Nhà chức trách cáo buộc ông Tùng đã lợi dụng chức trách, nhiệm vụ được giao, hướng dẫn bà Phụng mượn hai pháp nhân công ty, xin và được Cục Lãnh sự (Bộ Ngoại giao) đồng ý cho phép thực hiện các chuyến bay.

Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản cùng lúc có công điện đề nghị UBND tỉnh Thái Nguyên tiếp nhận công dân về nước trên các chuyến bay cách ly tự trả phí. UBND tỉnh Thái Nguyên đồng ý.

Bà Quyên và ông Tùng sau đó phối hợp tổ chức cách ly, như cách đã làm với Nghĩa trước đó. Ông Tùng sẽ nhận "chiết khấu" qua tài khoản của chính mình, hoặc người nhà.

VKS xác định, qua 7 chuyến bay kết hợp với bà Phụng, đưa 1.400 công dân từ Nhật bản về Thái Nguyên cách ly, ông Tùng đã hưởng lợi 3,27 tỷ đồng (trung bình 2,2 triệu đồng/khách).

Sau khi kết thúc chuyến bay, ông Tùng còn chỉ đạo bà Quyên chuyển 200 triệu đồng chúc Tết Giám đốc Sở Ngoại vụ Thái Nguyên - Nguyễn Đình Việt song ông này chuyển trả.

Khi vụ án giai đoạn 1 và giai đoạn 2 bị khởi tố, bị cáo Tùng lần lượt nhờ em trai chuyển 1,2 tỷ đồng và gần 900 triệu đồng cho Quyên, hợp thức việc để tiền ngoài hợp đồng với lý do nộp tiền thuế vào kho bạc Nhà nước tỉnh Thái Nguyên.

Ông Tùng cũng bảo bà Quyên chuyển tiền "bồi dưỡng công tác chống dịch" cho một số cán bộ công an tỉnh. Những người này đã nộp lại tiền cho cơ quan điều tra. Họ cùng bà Phụng, người nhà Tùng, được cơ quan điều tra xác định "không đồng phạm, không có dấu hiệu tội phạm khác" nên không xử lý.

Hưởng lợi tổng 7,7 tỷ đồng từ hai sai phạm, ông Tùng hiện nộp lại 700 triệu đồng, theo cáo trạng.

Mỗi lần xin công văn biếu 100 triệu đồng

Tại tỉnh Quảng Nam, cựu Phó Giám đốc Sở Y tế Nguyễn Văn Văn cùng cựu Phó Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Lê Ngọc Tường được giao thực hiện nhiệm vụ liên quan đón công dân hồi hương cách ly y tế tại tỉnh.

Cuối tháng 5/2021, bà Nguyễn Thị Thanh Hằng, Phó tổng giám đốc Công ty Bầu Trời Xanh (đã bị phạt 9 năm tù trong giai đoạn 1 vì tội Đưa hối lộ) đến phòng làm việc của hai ông để trao đổi nhờ hỗ trợ tiếp nhận công dân về cách ly.

Ông Văn và Tường đồng ý.

Ông Lê Ngọc Tường, cựu phó giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Quảng Nam. Ảnh: Đắc Thành

Trong 9 tháng tiếp đó, bà Hằng tổ chức 56 chuyến bay đưa công dân về và được cách ly tại Quảng Nam, "lại quả" ông Văn 450 triệu, ông Tường 400 triệu đồng.

Bà Hằng 4 lần đưa tiền tại phòng làm việc cho ông Văn, 4 lần tại phòng làm việc của ông Tường, mỗi lần 100 triệu đồng mỗi cán bộ, tương ứng 4 lần bà đưa công văn xin chủ trương cách ly. Riêng 50 triệu đồng biếu thêm ông Văn vào ngày cuối cùng năm 2021, bà Hằng mang đến tận nhà.

Từ giai đoạn 1 vụ án, hai ông đã nộp lại toàn bộ số tiền đã nhận.

Tại tỉnh Hải Dương, bị cáo Lê Thị Phượng, Chuyên viên Văn phòng UBND tỉnh là người tiếp nhận hồ sơ, tham mưu, đề xuất lãnh đạo tỉnh chấp thuận chủ trương cách ly trên địa bàn.

Đầu tháng 6/2021, bà Võ Thị Hồng, Tổng giám đốc Công ty Minh Ngọc (bị phạt 3 năm tù trong giai đoạn 1 vì Đưa hối lộ), nhờ chuyên viên Phượng giúp đỡ để khách trên chuyến bay của công ty được tỉnh cho cách ly tại đây.

Xong việc, bà Hồng thông qua Bùi Huy Hoàng, chuyên viên Bộ Y tế (bị phạt 30 tháng tù trong giai đoạn 1 vì Môi giới hối lộ), đưa 650 triệu đồng cho bà Phượng.

Khi sự việc được điều tra, bà Phượng đã nộp lại 600 triệu đồng.

Vũ Hồng Quang - người duy nhất bị truy tố cả hai vụ án

Bị cáo Vũ Hồng Quang khi đương chức Phó phòng Vận tải Hàng không, Cục Hàng không Việt Nam, Bộ Giao thông vận tải, có nhiệm vụ tiếp nhận, xem xét ra quyết định cho các hãng thực hiện các chuyến bay "combo" do doanh nghiệp tổ chức, sau khi nhà chức trách được phê duyệt.

Thời điểm đó một số chuyến bay doanh nghiệp không thuê được tàu bay cỡ lớn để chở hết số lượng khách được duyệt nên phải thuê 2 tàu nhỏ, dẫn đến phát sinh chi phí trong khi vẫn còn ghế trống khách.

Để có thêm lợi nhuận, ông Quang thỏa thuận với doanh nghiệp và chấp nhận cấp phép bay theo số lượng khách vượt so với văn bản đã được duyệt. Ông Quang được doanh nghiệp chiết khấu 2 triệu đồng cho mỗi khách thuộc dạng này.

Theo cáo trạng, ông Quang chỉ đạo Nguyễn Mạnh Trường, chuyên viên cấp dưới, cấp phép bay trái quy định cho 1.019 khách, qua đó nhận 1,97 tỷ đồng. Trong số tiền nhận hối lộ này, ông Quang được chia 244 triệu đồng.

Trong giai đoạn 2 của vụ án, Trường bị truy tố tội Nhận hối lộ. Đây cũng là tội danh ông Quang đã bị phạt 4 năm tù trong giai đoạn 1 và tiếp tục bị truy tố ở giai đoạn 2 về hành vi Đưa hối lộ.

Cụ thể, tháng 9/2020, ông Quang đã liên hệ Phạm Trung Kiên, cựu thư ký thứ trưởng Y tế (bị phạt tù chung thân trong giai đoạn 1 vì Nhận hối lộ). Ông Quang nhờ giúp đỡ để có được văn bản chấp thuận cho công dân về nước trên các chuyến bay đơn lẻ. Ông Kiên đồng ý với giá 10 triệu đồng một người.

Ông Quang nói với bị cáo Nguyễn Mạnh Cương và Vũ Hoàng Dũng (lao động tự do) biết mình xin được cấp phép với giá 2.000-3.000 USD/chuyến.

Cương và Dũng sau đó nói với Bùi Đăng Khoa (Giám đốc Công ty Du ngoạn Thế Giới), Trương Thị Mỹ Dung (Giám đốc Công ty Du lịch Ánh Sao Thiên), Phạm Quốc Thắng (Giám đốc Công ty PNR), Trần Minh Phụng (Giám đốc Công ty Gia Huy).

Bị can Khoa, Dung, Thắng, Phụng tập hợp hồ sơ công dân có nhu cầu xin về nước, thỏa thuận chi phí cao lên 10-500 USD/công dân so với chi phí ông Quang yêu cầu, để hưởng chênh lệch.

Với phương thức trên, ông Quang bị cáo buộc đã đưa hối lộ 7,5 tỷ đồng cho thư ký Kiên để có được văn bản chấp thuận cho 624 công dân về nước, hưởng lợi 20 tỷ đồng. Cương, Dũng, Khoa, Dung, Thắng, Phụng đưa tiền cho Quang để hối lộ ông Kiên, đồng thời hưởng lợi 100 triệu đồng đến 2,9 tỷ đồng mỗi người, do đó bị VKS xác định đồng phạm vai trò giúp sức.

Thanh Lam - Phạm Dự/vnexpress.net